Czkawka jako jeden z objawów refluksu
Choroba refluksowa przełyku ( ang. GERD – Gastroesophageal reflux disease) to schorzenie, które dotyka ludzi na całym świecie, niezależnie od wieku, płci czy też rasy. Z patofizjologicznego punktu widzenia do refluksu, czyli zarzucania kwaśnej treści żołądkowej to światła przełyku dochodzi, kiedy mięsień – zwieracz dolny przełyku (ang. LES – lower esophageal sphincter) nie ma wystarczającego napięcia, który w fizjologicznych warunkach przeciwdziała przedostawaniu się części zawartości żołądka do przełyku. Przyczyn takiego stanu może być wiele – oczywiście nie bez znaczenia pozostaje proces starzenia się organizmu i coraz mniejsza wydolność mięśni – z refluksem żołądkowo przełykowym często zmagają się osoby starsze. Inne przyczyny, które sprzyjają występowaniu tego nieprzyjemnego objawu jest na przykład otyłość, cukrzyca lub przepuklina rozworu przełykowego.
Można również stwierdzić, że refluks jest efektem ubocznym stosowania niektórych leków, które przyczyniają się do zmniejszenia napięcia mięśnia zwieracza dolnego przełyku (LES). Leki te używa się również w leczeniu niektórych chorób kardiologicznych oraz ginekologicznych. Oczywiście stosowanie tych środków nie zawsze wiąże się z występowaniem negatywnych objawów związanych z refluksem.
Objawy refluksu
Mówiąc o objawach refluksu żołądkowo – przełykowego warto wspomnieć, że można je podzielić na 3 kategorie obejmujące objawy przełykowe, pozaprzełykowe oraz te których pojawianie się wymaga pilnej konsultacji lekarskiej - nazywane są one objawami alarmującymi. Objawy przełykowe są dość typowe i ich pojawienie się może przybliżyć lekarza do postawienia trafnej diagnozy. Obejmują one zgagę (uczucie pieczenia oraz palenia za mostkiem), odbijania czy też kwaśny posmak w ustach. U chorych z refluksem często pojawia się również nieprzyjemny zapach z ust. Objawy przełykowe są znane i ich wystąpienie można powiedzieć, że jest typowe i charakterystyczne dla choroby refluksowej przełyku.
Objawy pozaprzełykowe
Nieco inaczej wygląda kwestia rozpoznania choroby refluksowej przełyku, kiedy dominują objawy pozaprzełykowe. W niektórych przypadkach objawy są mało charakterystyczne i niewielkie wskazuje na to, że mamy do czynienia z chorobą refluksową. Mówimy wtedy o tak zwanych objawach pozaprzełykowych. Zaliczamy do nich między innymi suchy kaszel i świszczący oddech. Należy zauważyć, że są to symptomy, które występują również w przebiegu innych schorzeń. Do objawów pozaprzełykowych zaliczamy również czkawkę! Warto jednak wspomnieć, że to rzadki objaw, który towarzyszy chorobie refluskowej przełyku. Jeśli występuje u Ciebie czkawka, to wielce prawdopodobne, że jej przyczyna jest zupełnie inna niż refluks żołądkowo – przełykowy.
Przyczyny czkawki
Z fizjologicznego punktu widzenia, do czkawki dochodzi na skutek podrażnienia nerwu błędnego (X). Często dochodzi do niej po spożyciu zbyt dużej ilości pokarmu bez popicia płynem lub po spożyciu znacznej ilości alkoholu. Obecnie można znaleźć wiele informacji na temat czkawki – a w szczególności jak sobie z nią radzić. Warto zaznaczyć, że jeśli przyczyną czkawki jest choroba refluksowa przełyku to tradycyjne i „domowe sposoby” radzenia sobie z tym problemem są zawodne. Koniecznie jest wprowadzenie specjalistycznego leczenia na podstawie specjalistycznej diagnostyki - oczywiście w porozumieniu z lekarzem. Obecnie dostępnych jest wiele leków, które są skuteczne i bezpieczne dla pacjenta – należą do nich między innymi inhibitory pompy protonowej (IPP).
Z pewnością pojawianie się jakichkolwiek objawów – zarówno tych pochodzących bezpośrednio z przełyku oraz pozaprzełykowych jest wskazaniem do poszerzenia diagnostyki. Należy do nich również czkawka, która może pojawiać się również w przebiegu innych chorób – nie tylko tej dotyczącej przełyku.